برابر ماده اول لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24 اسفند ماه 1347 که می گوید : ” شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن ها است” ، در شرکت سهامی ، سرمایه شرکت به سهام متساوی القیمه تقسیم شده ، مبلغ اسمی سهام وحتی در صورت تجزیه آن به قطعات سهام باید متساوی باشد.
تجزیه سهم بدین صورت است که هر سهم ممکن است به چند قطعه معین که ” پاره سهم ” نامیده می شود ، تجزیه گردد.هر پاره سهم دارای ارزش معین بوده ولی فاقد حقوق مربوط به یک سهم می باشد و مجموع آن ها یک سهم را تشکیل می دهد.
ماده 4 لایحه اصلاح قانون تجارت می گوید : ” شرکت سهامی به دو نوع تقسیم می شود :
نوع اول – شرکت های سهامی عام هستند که موسسین آن ها قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می کنند.
نوع دوم- شرکت های سهامی خاص هستند که تمام سرمایه آن ها در موقع تاسیس منحصراَ توسط موسسین تامین گردیده است.”
موجبات انحلال شرکت سهامی :
موجبات انحلال در شرکت سهامی را می توان به طور کلی، در دو قالب گنجاند : ( م 200 ، 203 ل. ا. ق. ت )
1- ورشکستگی : که تابع مقررات مربوط به ورشکستگی است. ( ماده 200 ل. ا. ق. ت )
2- موارد غیر از ورشکستگی : که تابع مواد ل. ا. ق. ت می باشد. ( ماده 203 ل. ا. ق. ت )
موارد انحلال شرکت سهامی :
این موارد از قرار ذیل است : ( ماده 199 ل. ا. ق. ت )
1- انتفاء موضوع شرکت : وقتی که شرکت برای انجام موضوع خاصی تشکیل شده باشد و آن را به پایان رساند یا انجام آن غیرممکن شده باشد.
2- انقضاء مدت شرکت : وقتی که شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد، مگر اینکه مدت قبل از انقضاء تمدید گردد.
3- ورشکستگی
4- در صورت تصمیم مجمع عمومی فوق العاده برای انحلال شرکت
5- در صورت صدور حکم قطعی مبنی بر انحلال شرکت از سوی دادگاه
چه کسانی می توانند تقاضای انحلال شرکت را از دادگاه بنماید ؟
اشخاصی که ذینفع باشند، می توانند تقاضای انحلال شرکت را بنمایند ، نه هر شخصی. ( ماده 201 ل. ا. ق. ت )
موارد تقاضای انحلال شرکت سهامی از دادگاه
این موارد عبارتند از :
1- اگر تا یک سال پس از ثبت شرکت هیچ اقدامی جهت انجام موضوع آن صورت نگرفته باشد. ( ماده 201 ل. ا. ق. ت )
2- اگر فعالیت های شرکت در مدتی بیش از یک سال متوقف شده باشد. ( ماده 201 ل. ا. ق. ت )
3- اگر مجمع عمومی عادی سالانه تا ده ماه از تاریخی که اساسنامه معین کرده است تشکیل نگردد . ( ماده 201 ل. ا. ق. ت )
4- اگر سمت تمام یا بعضی از اعضای هیات مدیره یا سمت مدیر عامل شرکت طی مدتی زاید بر شش ماه بلامتصدی مانده باشد. ( ماده 210 ل. ا. ق. ت )
5- وقتی که شرکت برای انجام موضوع خاصی تشکیل شده باشد و آن را به پایان رساند، ولی مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام جهت اعلام انحلال شرکت تشکیل نشود یا رای به انحلال شرکت ندهد. ( م 199 و 201 ل. ا. ق. ت )
6- وقتی که شرکت برای انجام موضوع خاصی تشکیل شده باشد و انجام آن غیرممکن شده باشد، ولی مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام جهت اعلام انحلال شرکت تشکیل نشود یا رای به انحلال شرکت ندهد. ( م 199 و 201 ل. ا. ق. ت )
7- وقتی که شرکت برای مدت معین تشکیل گردیده و آن مدت منقضی شده باشد، و مدت نیز قبل از انقضاء تمدید نگردد، ولی مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام جهت اعلام انحلال شرکت تشکیل نشود یا رای به انحلال شرکت ندهد. ( م 199 و 201 ل. ا. ق. ت )
8- اگر بر اثر زیان های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق العاده را دعوت نماید تا مجمع رای به انحلال شرکت دهد یا آنکه اقدام به کاهش سرمایه کند. اگر هیات مدیره، مجمع عمومی فوق العاده را دعوت نکند یا مجمع نتواند تشکیل گردد، برای مثال حد نصاب لازم حاضر نشوند یا مجمع تصمیم لازم را اتخاذ نکند، هر ذینفع می تواند انحلال شرکت را از دادگاه درخواست کند. ( م 141 ل. ا. ق. ت )
9- اگر سرمایه شرکت بعد از تاسیس به هر علت از حداقل قانونی ( یک میلیون ریال در سهامی خاص و پنج میلیون ریال در سهامی عام ) کمتر شود باید ظرف یک سال نسبت به افزایش سرمایه تا میزان حداقل مقرر اقدام شده یا شرکت به نوع دیگری تغییر یابد وگرنه هر ذینفع می تواند انحلال آن را از دادگاه بخواهد . ( م 5 ل. ا. ق. ت )
آیا دادگاه می تواند قبل از صدور حکم انحلال، مهلتی برای رفع موجبات انحلال به شرکت بدهد ؟
از موارد فوق الذکر : ( ماده 202 ل. ا. ق. ت )
1- در مورد بندهای 1 ، 2 ، 3 و 4، دادگاه بلافاصله بر حسب مورد به مراجعی که طبق اساسنامه و قانون صلاحیت اقدام دارند، مهلت متناسبی که از شش ماه تجاوز نکند می دهد تا در رفع موجبات انحلال اقدام نمایند.
در صورتی که ظرف مهلت مقرر موجبات انحلال رفع نشود دادگاه حکم به انحلال شرکت بدهد.
2- در مورد بندهای 5، 6 و 7 دادگاه بدون آن که مهلتی بدهد، حکم به انحلال صادر می کند.
مرجع تعیین مدیر تصفیه در شرکت سهامی :
سوال آن است که تعیین مدیر تصفیه با چه مرجعی است ؟ در این خصوص باید توجه داشت که :
1- در صورتی که شرکت به واسطه اموری غیر از ورشکستگی منحل گردد :
_ در وهله اول اگر اساسنامه شرکت یا مجمع عمومی فوق العاده ای که رای به انحلال می دهد، ترتیب دیگری مقرر نکرده باشند، امر تصفیه با مدیران شرکت است وگرنه امر تصفیه با همان اشخاصی است که توسط اساسنامه یا مجمع تعیین شده اند. ( ماده 204 ل. ا. ق. ت )
_ در مواردی که انحلال شرکت به موجب حکم دادگاه صورت می گیرد، مدیر تصفیه را خود دادگاه نه شرکت، در ضمن صدور حکم انحلال شرکت تعیین خواهد نمود. ( ماده 205 ل. ا. ق. ت )
_ در صورتی که به هر علت مدیر تصفیه تعیین نشده باشد یا تعیین شده ولی به وظایف خود عمل نکند، هر ذینفع حق دارد تعیین مدیر تصفیه جدید را از دادگاه بخواهد، هر چند مدیر تصفیه اولی توسط خود شرکت تعیین شده باشد. ( ماده 205 ل. ا. ق. ت )
_ اگر مدیر یا مدیران تصفیه ای که توسط دادگاه تعیین شده اند، حاضر به قبول سمت خود نباشند، دادگاه امر تصفیه را به اداره تصفیه امور ورشکستگی حوزه خود ارجاع می نماید، هر چند که شرکت ورشکسته نشده است. ( ماده 275 ل. ا. ق. ت )
2- در صورتی که شرکت به واسطه ورشکستگی منحل شود :
_ اگر اقامتگاه شرکت در شهرهایی باشد که اداره تصفیه در آن جا تشکیل شده است، امر تصفیه با اداره امور ورشکستگی است.
_ وگرنه با مدیر تصفیه ای می باشد که از سوی دادگاه تعیین می گردد.
3- در صورت بطلان شرکت :
_ دادگاهی که حکم بطلان شرکت را صادر می کند، در ضمن حکم خود مدیر تصفیه را تعیین می کند.
_ اگر مدیر یا مدیران تصفیه ای که توسط دادگاه تعیین شده اند، حاضر به قبول سمت خود نباشند، دادگاه امر تصفیه را به اداره تصفیه امور ورشکستگی حوزه خود ارجاع می نماید.
سوال : عزل مدیر تصفیه با چه مرجعی است ؟ ( ماده 216 ل. ا. ق. ت )
همان مرجعی که مدیر تصفیه را انتخاب نموده است، حق عزل او را دارد.
سوال : تعیین حق الزحمه مدیر تصفیه با چه مرجعی است ؟ ( ماده 275 ل. ا. ق. ت )
جواب : با همان مرجعی که او را انتخاب نموده است.
سوال : برای شرکت های سهامی چند مدیر تصفیه باید تعیین گردد ؟
برخلاف اعضاء هیات مدیره که باید حداقل 3 نفر ( برای شرکت های سهامی خاص ) یا 5 نفر ( برای شرکت های سهامی عام ) باشند، مدیر تصفیه چنین شرطی ندارد و می تواند یک نفر یا بیشتر باشد.
نشانی مدیران تصفیه کجاست ؟ ( ماده 207 ل. ا. ق. ت )
1- اگر مرجعی که مدیر را تعیین کرده است، نشانی برای او تعیین کرده باشد، نشانی آن ها همان محل تعیین شده است.
2- در غیر این صورت نشانی آن ها همان نشانی مرکز اصلی شرکت است.
ناظر : ( ماده 218 ل. ا. ق. ت )
ممکن است که به موجب اساسنامه شرکت یا تصمیم مجمع عمومی صاحبان سهام برای دوره تصفیه یک یا چند نفر معین شده باشند، تا به عملیات مدیران تصفیه رسیدگی کنند و گزارش خود را به مجمع عمومی عادی صاحبان سهام تسلیم کنند.
sabticall.com
[img]https://sabticall.com/wp-content/themes/customtheme/images/logo.png[/img]
