پیشنهاد نام گذاری روز آبکاری کشور حتما بخوانید

[خلج زاده علیرضا]

پیشنهاد رسیده از جناب هزار جریبی از اعضای انجمن جهت مطالعه و اظهار نظر همکاران
با سلام.
با تشكر از كساني كه در مسير اعتلاي ايران عزيز و شناسايي جايگاه مهم صنعت آبكاري به عموم مردم و مسئولين قدم بر مي دارند.
سالها دل طلب جام جم از ما می کرد        و آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا می کرد
دلايل و قراين فراواني از وجود سرچشمه هاي فراوان علوم كه از سرزمين كهن ايران زمين، جوشيدند ثبت شده و كماكان خواهند شد.
آيا كسي منكر اين حديث مهم نبوي (ص)  هست كه فرمودند :
"دانش اگر در ثريا هم باشد مرداني از سرزمين پارس به آن دست خواهند يافت"
با اين مقدمه كوتاه اين حقير با استناد و توجيهات كارشناسي ذيل پيشنهاد اعلام [color=red]١٠ مهرماه هر سال مطابق با ٢ اكتبر [/color]را بعنوان روز صنعت آبكاري يا واژه مشابه دارم و اميدوارم گروه مرتبط با اين انتخاب با دقت فراگير پيشنهاد بنده و ديگر بزرگواران را سنجيده و  با يك انتخاب بجا قدم مهمي را براي اين صنعت توانمند ساز در مسير پيشرفت بردارد.
دلايل انتخاب اين روز:
١- چه تاريخي بهتر از روزهاي فخرآفريني بخصوص جهاني آن كه مي تواند براي ما ايرانيان خاطره ساز و مسرتبخش با اعلام اخباري از موفقيتها باشد . از جمله روز انرژي هسته اي كه پس از سالها تلاش و همت دانشمندان ايراني در روز ٢٠ فروردين عنوانش جا خوش نمود.
و اين تاريخ ( ٢ اكتبر ١٩٧٨ ) روزي است كه خبر تعلق داشتن علم و دانش آبكاري براي ايران و اختراع آن توسط قوم اشكاني ، در جهان اعلام شد و اين خبر مهم را مجله علمي اشپيگل آلماني به چاپ رساند.
البته اين اختراع همراه با افتخار ديگري هم بود و آن ساخت اولين باتري توسط اين قوم بود كه افتخار آقاي ولتاي ايتاليايي را به عنوان مخترع اولين باتري از او سلب نمود. به قسمتي از مقالات مستند اشاره مي گردد:
"        نخستین بار در سال ۱۳۱۷ خورشیدی ( ۱۹۳۸ میلادی) ، ویلهلم کونیگ باستان‌شناس آلمانی، در نشریه ی کاوش و پیشرفت ، طی مقاله‌ای خبر از وجود باتری های اشکانی می دهد. در آن سال ها ویلهلم کونیگ که اداره‌ی موزه‌ی ملی عراق را بر عهده داشت. هنگام کندوکاو در یکی از روستاهای خواجه ربو ( نزدیک شهر باستانی تیسفون - نزدیک بغداد )، به کوزه‌ای سفالی به بلندی چهارده سانتی‌متر برخورد که استوانه‌ای مسی در خود داشت و در میان آن استوانه نیز میله‌ای آهنی جای گرفته بود. بررسی‌ها از وجود ماده‌ای اسیدی، مانند سرکه و نیز خوردگی شیمیایی در آن ظرف سفالی خبر دادند. کونیگ بر این باور بود که یک باتری باستانی را پیدا کرده و باید برای شناساندن آن به جهانیان و اثبات ادعای خود کوشش کند. او این پیل‌های تیسفون را Baghdad Battery نامید.
        بررسی‌ها نشان داد که پیشینه ‌ی این باتری‌ به حدود دو هزار سال پیش باز می‌گردد، یعنی زمانی که اشکانیان ( پارت‌ها ) بر میانرودان (بین النهرین) که  از زمان کوروش بزرگ تا یورش اعراب به ایران، بخشی از خاک ایران بوده است فرمانروایی می ‌کردند.
        با آغاز جنگ جهانی دوم، ادامه ی پژوهش‌ها درباره باتری‌های ایرانی به فراموشی سپرده شد. پس از بیست سال، جان پیرچنسکی (John B Pierczynski) در دانشگاه کارولینای شمالی آمریکا اقدام به ساخت یک مدل از باتری‌های ایرانی کرد. وی برای الکترولیت از سرکه نیم درصد استفاده کرد و توانست یک ولتاژ نیم ولتی به مدت ۱۸ روز به نمایش بگذارد. بدین گونه برای پژوهشگران ثابت شده بود که با کوزه‌های یافت شده در سرزمین ایرانیان می توان برق تولید کرد.
        در سال ۱۹۷۸ آزمایش همانندی در شهر هیلدس‌هایم آلمان انجام شد. دکتر آرن اِگ برشت (Dr Arne Eggebrecht) نیز در مدلی که ساخته بود از سرکه انگور نیم درصد استفاده کرد و توانست شدت جریان ۱۵۰ میکرو آمپری را اندازه بگیرد.
        دکتر اِگ برشت پس از این آزمایش موفقیت‌آمیز مایل بود کاربرد این باتری‌ها را برای آبکاری، بوسیله آزمایش عملی نشان دهد. بنابراین در سپتامبر همان سال نمونه ی خود را به یک وان آبکاری طلا که یک تندیس نقره‌ای در آن قرار داشت وصل کرد، پس از دو ساعت و نیم، یک لایه یک دهم میکرومتری (0.1 µm) روی
        تندیس نشسته بود. نتیجه این آزمایش به قدری شگفت انگیز بود که مجله ی اشپیگل در شماره ۲ اکتبر ۱۹۷۸ با آب و تاب از آن گزارش داد.
        از سده نوزدهم میلادی تاکنون، الکساندر ولتا به نام مخترع باتری شناسایی شده ‌است، حال آن که یافته‌های باستان‌شناسی در مناطقی از ایران نشان داده‌ است که نزدیک دو هزار سال پیش از ولتا (۲۰۰ سال پیش از زادروز مسیح)، باتری در ایران در دوره اشکانیان ساخته شده‌ است.

      اکتشاف این اختراع ایرانیان به اندازه‌ای تعجب و شگفتی جهانیان را بر انگیخت که حتی برخی از دانشمندان اروپایی و امریکایی این اختراع ایرانیان را به موجودات فضایی و ساکنان فراهوشمند سیارات دیگر که با بشقاب‌های پرنده و کشتی‌های فضایی به زمین آمده‌ بودند، نسبت دادند، و آن را فراتر از دانش اندیشمندان و پژوهشگران ایرانی دانستند. برای ایشان پذیرفتنی نبود که  ایرانیان ۱۵۰۰ سال پیش از گالوای ایتالیایی (۱۷۸۶ میلادی) پیل الکتریکی را اختراع نموده باشند.
        فرضیه‌های ارایه شده در زمینه یافته‌های باستان شناسان همگی بر این مطلب صحه گذاشته‌اند که این مجموعه در راستای کاربردهای الکتروشیمیایی مثل آبکاری فلزها ساخته شده که کشف ظرف‌های آبکاری شده در نزدیکیهای محل کشف این باتری، مؤیدی بر این مطلب است؛ یافته‌ای که به نوبه خود از یک جهش علمی تاریخی سرگذشت دارد.

        کاربردها        کاربرد این مجموعه جهت فرآوری جریان الکتریکی (فرضیه منبع نیرو)، آبکاری زر بر دیگر فلزات (فرضیه آبکاری زر) و بهره گیری در درمان امراض با شوک الکتریکی (فرضیه کاربرد پزشکی) شده که همگی مؤید کاربری این مجموعه در مصارف الکتروشیمیایی است.

        ایرانیان از این پیل‌های الکتریکی جریان برق تولید می‌کردند و از آن برای آبکاری اشیا زینتی سود می‌جستند. اما در پهنه دریانوردی ایرانیان از این اختراع جهت آبکاری ابزارهای آهنی در کشتی و جلوگیری از زنگ زدن و تخریب آنها استفاده می‌کردند

        ویژگی‌های باتری اشکانی        باتری کشف شده دربرگیرنده یک کوزه سفالی تخم‌مرغی شکل به بلندی ۱۴، قطر ۸ و دهانه ۳ / ۳ سانتیمتر است که یک میله آهنی به درازای ۵ / ۷ سانتیمتر به گونه ستونی در بخش میانی آن است و نقش قطب منفی باتری (آند) را بر دوش دارد. پیرامون این میله آهنی یک استوانه مسی به درازای ۸ / ۹ و قطر ۶ / ۲
        سانتیمتر قرار گرفته که به کمک قیر در جای خود محکم شده‌است.

        در بخش دهانه باتری از قیر برای آب بندی باتری بهره گیری شده‌است. میله‌های سیمی شکل برنزی یا آهنی که در نزدیکی محل مورد بررسی یافت شده‌اند، می‌توانسته‌اند نقش اتصال را بازی کنند. درباره الکترولیت به نظ می‌رسد از محلول‌های مس، سرکه و آبلیمو بهره گیری می‌شده‌ است. با در نظر گرفتن این واقعیت که اسید استیک و اسید سیتریک به خوبی برای آنها شناخته شده بوده ‌است، می‌توان پنداشت که چه بسا از این محلول‌ها نیز بهره گیری می‌شده  ‌است. به گونه تئوری ولتاژ باتری اشکانیان اندکی برابر ۷۹/۰ ولت است، ولی
        با آزمایش‌های انجام شده به کمک باتری همانند سازی شده پارت‌ها و بکارگیری محلول‌های الکترولیت گوناگون نشان داده شده که چنین باتری‌ای تنها توانا است ولتاژ ۵/۰ ولت را فرآوری کند. جریان الکتریکی به دست آمده از این باتری هم در نزدیک چند میلی آمپر است."

حال درست است كه در سال ١٩٣٦ م اين آثار كشف شده اند ولي جهاني شدن و اعلام رسمي اين خبر بعد از آزمايشات طولاني توسط دانشمندان مختلف و در كشورهاي مختلف و نيز در فضاي مقاومتهاي مغرضانه در نهايت در تاريخ ٢ اكتبر ١٩٧٨ مطابق با دوشنبه١٠ مهرماه ١٣٥٧ اين واقعيت تاريخي اعلام شد.
تطابق اين تاريخ با مناسبات ديگر:
١- نزديك بودن و حتي مي توان بعنوان شروع ايام همايش و نمايشگاه ٢ سالانه اين صنعت كه در همين ماه برگزار مي گرديده تبديل گردد.
٢- همزماني با شروع فصل آموزشي كشور بخصوص آموزش عالي و استفاده هاي خاص خود.
٣- مصادف شدن با شروع جشن مهرگان. "جشن مهرگان، پس از نوروز، بزرگترین جشن ایرانیان بوده است.این جشن به نام مهر (میترا) که فرشته ی برابری، دوستی، پیمان و روشنایی است برپا میگردد.بر پایه ی داستانهای کهن، در این روز، کاوه آهنگر، بر ضد ضحاک ماردوش، بیگانه ی بیدادگری که بر ایرانیان فرمان می راند، شورید و ایرانیان، فریدون – که دارای فره ایزدی بود – را به پادشاهی برگزیدند.این روز را می توان جشن بازیافتن آزادی و رهایی از ستم بیگانگان و نیز روز پیروزی نیکی بر بدی دانست.پادشاهان ساسانی در این روز، مردم را پذیرا  می شدند و هر کس می توانست برای دادخواهی، خود به نزد شاه می رفت.این جشن، به اندازه ای ارزشمند بود که پس از اسلام نیز از میان نرفت و در زمان خلفای اسلامی با شکوه تمام برگزار می گردید.هنوز هم در برخی کشورهای عربی، این روز به نام (مرجان) دستمایه ی برپایی جشن و پیکوبی است.از آیین این جشن در میان ایرانیان، پوشیدن جامه های نو، گستردن سفره های رنگین و نهادن آیینه، گلاب، نوشیدنی و به ویژه انار در آن سفره بود. "
و چندين علت و دليل ديگر كه مي توان با راهنمايي اساتيدم به اين پيشنهاد قوت داد.
فوايد داشتن يك روز در تقويم رسمي كشور با نام روز صنعت آبكاري يا واژه مناسب ديگر:
١- يادآوري سالانه يكي از افتخارات ملي.
٢- پي گيري هاي بعدي به ثبت رساني جهاني اين روز مانند بسياري از نامگذاري هاي بين المللي كه به نام ايران و ايراني است.
٣- بهانه اي براي طرح و پيگيريهاي مطالبات به حق اين صنف از ارگانهاي مختلف واطلاع رساني نتايج آنها.
٤- بهترين فرصت جهت معرفي صحيح و مفيد اين صنعت به جوامع صنعتي مختلف و بهره گيري هاي فراوان از آن توسط تيزرها، آگهي ها، بنرها و ....
٥- تعامل و هماهنگيهاي بيشتر بين دست اندركاران اين صنف.
و بازهم موارد مفيد ديگر
خاطرنشان مي نمايد كه مطالب ارائه شده آنقدر ساده و سهل الوصول هستند كه نيازي به ذكر آدرس دقيق آنها نميبينم ولي اگر بازهم نياز بود اعلام مي نمايم.
با تشكر فراوان دوستدار همه فعالان اين صنعت. حسين هزارجريبي ١٢:٣٠ شنبه پنجم آذر ١٣٩٠